Ο
υποθυρεοειδισμός εμφανίζεται όταν ο θυρεοειδής αδένας
δεν παράγει ή δεν απελευθερώνει επαρκείς ποσότητες ορμονών στο αίμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση του μεταβολισμού, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε απροσδόκητη αύξηση βάρους ή σε αίσθημα συνεχούς κόπωσης. Η θεραπεία με ορμονική υποκατάσταση είναι η πιο συνήθης προσέγγιση για την αντιμετώπιση ενός υπολειτουργικού θυρεοειδούς.
Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός;
Ο
υποθυρεοειδισμός εμφανίζεται όταν ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει επαρκείς ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών, και γι' αυτό αναφέρεται επίσης ως
υπολειτουργικός θυρεοειδής. Στα πρώτα στάδια, μπορεί να μην εμφανίζονται εμφανή συμπτώματα, ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστεί, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως αυξημένη χοληστερόλη και καρδιακές παθήσεις.
Για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού, συνήθως πραγματοποιούνται εξετάσεις αίματος. Η θεραπεία περιλαμβάνει τη λήψη φαρμάκων θυρεοειδικών ορμονών, τα οποία είναι συνήθως ασφαλή και αποτελεσματικά.
Ο
υποθυρεοειδισμός είναι γενικά μια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και τις τακτικές επισκέψεις παρακολούθησης στον ενδοκρινολόγο, οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να τον διαχειριστούν επιτυχώς.
Ωστόσο, αν μείνει χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να γίνει απειλητικός για τη ζωή. Εάν παρατηρήσετε καινούργια συμπτώματα, είναι σημαντικό να προχωρήσετε σε αξιολόγηση.
Τύποι Υποθυρεοειδισμού
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί τύποι υποθυρεοειδισμού:
1. Πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός
Ο
πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός είναι ο πιο συχνός τύπος και προκαλείται από άμεση επίδραση στον θυρεοειδή, μειώνοντας την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Αυτό οδηγεί την υπόφυση να αυξήσει την παραγωγή της ορμόνης διέγερσης του θυρεοειδούς (TSH). Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκληθεί από αυτοάνοσες ασθένειες όπως η νόσος του Χασιμότο, ή μετά από χειρουργική επέμβαση στον θυρεοειδή αδένα ή ακτινοθεραπεία.
2. Δευτεροπαθής υποθυρεοειδισμός
Ο
δευτεροπαθής υποθυρεοειδισμός είναι πιο σπάνιος και συμβαίνει όταν η υπόφυση (ένας μικρός αδένας στη βάση του εγκεφάλου) δεν λειτουργεί σωστά. Αυτό περιορίζει την παραγωγή της TSH και εμποδίζει την αποστολή της στον θυρεοειδή.
3. Τριτογενής υποθυρεοειδισμός
Στην περίπτωση του
τριτογενούς υποθυρεοειδισμού, ο υποθάλαμος (μια περιοχή του εγκεφάλου που διατηρεί τη σταθερότητα του σώματος 'ομοιόσταση') δεν παράγει επαρκή ορμόνη απελευθέρωσης θυρεοτροπίνης (TRH). Χωρίς αρκετή TRH, η υπόφυση δεν μπορεί να παράγει αρκετή TSH.
4. Υποκλινικός υποθυρεοειδισμός
Τέλος, ο
υποκλινικός υποθυρεοειδισμός, γνωστός και ως ήπια θυρεοειδική ανεπάρκεια, προκαλείται από ελαφρώς αυξημένα επίπεδα TSH ενώ οι υπόλοιπες θυρεοειδικές ορμόνες παραμένουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Συνήθως, ο υποκλινικός υποθυρεοειδισμός υποχωρεί από μόνος του μέσα σε τρεις μήνες.
Πόσο Συχνός Είναι ο Υποθυρεοειδισμός;
Ο
υποθυρεοειδισμός μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, αλλά είναι πιο συνηθισμένος στις
γυναίκες άνω των 60 ετών, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.
Συμπτώματα υποθυρεοειδισμού
Ο
υποθυρεοειδισμός παρουσιάζει
συμπτώματα που εξαρτώνται από τη σοβαρότητα της πάθησης, με τα προβλήματα να αναπτύσσονται συνήθως αργά και να εμφανίζονται συχνά μέσα σε αρκετά χρόνια.
Στα αρχικά στάδια, ίσως να παρατηρήσετε ήπια συμπτώματα, όπως
κόπωση και
αύξηση βάρους, τα οποία μπορεί να αποδώσετε στην ηλικία. Ωστόσο, καθώς ο μεταβολισμός συνεχίζει να επιβραδύνεται, τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα και εμφανή.
Ο
υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα
συμπτώματα:
- Βραχνή φωνή
- Ξηρότητα στο δέρμα
- Κατάθλιψη
- Μυϊκοί πόνοι, ευαισθησία και ακαμψία
- Αραίωση μαλλιών
- Αυξημένη ευαισθησία στο κρύο
- Εμμηνορροϊκοί κύκλοι που είναι βαρύτεροι ή ακανόνιστοι
- Πρησμένο πρόσωπο
- Βραδυκαρδία, δηλαδή επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού
- Μυϊκή αδυναμία
- Προβλήματα μνήμης
- Κούραση
- Αύξηση βάρους
- Τραχιά μαλλιά και δέρμα
- Δυσκοιλιότητα
Με την εξέλιξη της πάθησης, τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα, προκαλώντας όλο και περισσότερα προβλήματα στην καθημερινότητα.
Υποθυρεοειδισμός στα Βρέφη
Ο
υποθυρεοειδισμός μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, ακόμη και σε
βρέφη. Πολλά μωρά που γεννιούνται χωρίς θυρεοειδή αδένα ή με αδένα που δεν λειτουργεί σωστά μπορεί να μην έχουν συμπτώματα από την αρχή. Εάν όμως δεν γίνει διάγνωση και αντιμετώπιση, τα συμπτώματα αρχίζουν να εμφανίζονται και μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Βραχνό κλάμα
- Κακή ανάπτυξη και αργή αύξηση βάρους
- Διευρυμένη γλώσσα
- Δυσκοιλιότητα
- Ξηρότητα του δέρματος
- Μειωμένο μυϊκό τόνο
- Προβλήματα στη σίτιση
- Κίτρινη απόχρωση του δέρματος και του λευκού των ματιών, γνωστή ως ίκτερος
- Ένα μαλακό πρήξιμο ή εξόγκωμα κοντά στον αφαλό, που ονομάζεται ομφαλοκήλη
Ακόμη και οι ήπιες περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού στα βρέφη, αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη.
Υποθυρεοειδισμός σε Παιδιά και Εφήβους
Τα
συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού στα παιδιά και στους εφήβους μοιάζουν γενικά με εκείνα των ενηλίκων. Ωστόσο, μπορεί να παρουσιάζουν επιπλέον σημάδια όπως:
- Κακή ανάπτυξη που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλό ανάστημα
- Καθυστερημένη ανάπτυξη των μόνιμων δοντιών
- Καθυστέρηση στην έναρξη της εφηβείας
- Μειωμένη πνευματική ανάπτυξη
Πότε να δείτε γιατρό
Εάν αισθάνεστε
ανεξήγητη κόπωση ή παρατηρείτε άλλα συμπτώματα υποθυρεοειδισμού, επικοινωνήστε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.
Για όσους λαμβάνουν φάρμακα για τον υποθυρεοειδισμό, είναι σημαντικό να ακολουθούν τις οδηγίες του παρόχου σχετικά με τη συχνότητα των ιατρικών επισκέψεων. Στην αρχική φάση, ίσως χρειαστούν τακτικά ραντεβού για τη ρύθμιση της σωστής δόσης. Με τον καιρό, μπορεί να απαιτηθούν περιοδικές εξετάσεις, ώστε ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης να παρακολουθεί την πορεία της κατάστασής σας και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.
Αιτίες Υποθυρεοειδισμού
Η πιο συχνή
αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η
νόσος του Χασιμότο, η οποία είναι μια αυτοάνοση ασθένεια. Σε αυτή την περίπτωση, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, προκαλώντας την πάθηση.
Άλλες πιθανές
αιτίες υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:
- Χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως το λίθιο, η θαλιδομίδη και η αμιωδαρόνη
- Γέννηση χωρίς θυρεοειδή ή με αδένα που δεν λειτουργεί σωστά
- Έλλειψη ιωδίου, που σημαίνει ότι το σώμα δεν έχει επαρκή ποσότητα αυτού του στοιχείου
- Διαταραχές της υπόφυσης, όπως μη καρκινικοί όγκοι που επηρεάζουν τη λειτουργία της
- Θυρεοειδίτιδα, μια φλεγμονή του θυρεοειδούς που μπορεί να εμφανιστεί μετά από ιογενή λοίμωξη ή εγκυμοσύνη
Παράγοντες κινδύνου για υποθυρεοειδισμό
Ο
υποθυρεοειδισμός μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, αλλά οι πιθανότητες αυξάνονται εάν:
- Είστε γυναίκα
- Έχετε αυτοάνοσο νόσημα
- Υπάρχει γενετική προδιάθεση, δηλαδή αν κάποιος βιολογικός γονέας ή αδελφός έχει την πάθηση
- Έχετε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς, όπως η αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα
- Είστε έγκυος ή έχετε υπάρξει στο παρελθόν
- Έχετε ιστορικό ακτινοθεραπείας στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου
- Έχετε ξεκινήσει ή διακόψει ορισμένα φάρμακα
Επιπλοκές του υποθυρεοειδισμού
Οι
επιπλοκές του υποθυρεοειδισμού είναι σπάνιες όταν υπάρχει θεραπεία. Ωστόσο, ένας θυρεοειδής που δεν λειτουργεί σωστά μπορεί, χωρίς κατάλληλη αντιμετώπιση, να προκαλέσει διάφορες παθήσεις, όπως:
- Βρογχοκήλη
- Καρδιακά προβλήματα
- Ελλειψη γονιμότητας
- Αποβολές ή γενετικές ανωμαλίες
- Περιφερική νευροπάθεια
- Μυξοίδημα κώμα (σπάνια, αλλά σοβαρή επιπλοκή που επηρεάζει πολλά όργανα και μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή)
Αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού
Ο
υποθυρεοειδισμός συνήθως
αντιμετωπίζεται με θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση
λεβοθυροξίνης. Αυτή η δραστική ουσία αντικαθιστά τις ορμόνες που δεν μπορεί να παράγει φυσικά ο θυρεοειδής. Οι περισσότεροι άνθρωποι την παίρνουν το πρωί με άδειο στομάχι, καθημερινά. Με τη σωστή δόση, η λεβοθυροξίνη βοηθά στην εξομάλυνση των επιπέδων των ορμονών και την εξάλειψη των συμπτωμάτων.
Η εύρεση της κατάλληλης δόσης μπορεί να απαιτήσει μερικές δοκιμές και ελέγχους. Ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα εκτελεί τακτικές εξετάσεις αίματος για να παρακολουθεί και να ρυθμίζει τα επίπεδα TSH, μέχρι να επιτευχθεί ισορροπία.
Η θεραπεία για τον υποθυρεοειδισμό είναι συνήθως δια βίου. Ωστόσο, με συνεχή παρακολούθηση και διαχείριση από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, μπορείτε να απολαύσετε μια υγιή και φυσιολογική ζωή.
Πόσο σύντομα μετά τη θεραπεία θα νιώσω καλύτερα;
Τα φάρμακα όπως η λεβοθυροξίνη ξεκινούν να
εξισορροπούν τις ορμόνες σας από την πρώτη κιόλας στιγμή. Ωστόσο, συνήθως
απαιτούνται μερικές εβδομάδες για να δείτε βελτίωση στα συμπτώματά σας.
Να θυμάστε ότι πιθανόν θα χρειαστεί να συνεχίσετε τη φαρμακευτική αγωγή για τον υποθυρεοειδισμό για το υπόλοιπο της ζωής σας. Αν διακόψετε τη λήψη της, είναι πολύ πιθανό τα συμπτώματά σας να επιστρέψουν.
Συμπέρασμα
Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει κόπωση, ομίχλη του εγκεφάλου, κατάθλιψη και ανεξήγητη αύξηση βάρους, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων. Αν παρατηρήσετε αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια να εμφανίζονται στην καθημερινότητά σας, είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε ανησυχία. Χωρίς θεραπεία, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τη ζωή. Ωστόσο, με τη σωστή φαρμακευτική αγωγή, τα συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν. Αν κάτι σας φαίνεται ασυνήθιστο, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να προγραμματίσετε ένα ραντεβού. Οι ειδικοί μπορούν να διενεργήσουν εξετάσεις για να φτάσουν σε διάγνωση και να σας συστήσουν την κατάλληλη θεραπεία, βοηθώντας σας να επιστρέψετε σε ισορροπία.
